بررسی نقش رزمندگان دفاع مقدس در ارتقای اخلاق اجتماعی

انسان از آن جهت که دارای بُعد مادّی است و در محدودة حرکت به سر می¬برد و از منطقة تکاپو بیرون نیست، از آشوب و جنگ و ستیز، خواه به عنوان تهاجم و خواه به عنوان دفاع، بیرون نیست. درتاریخ همه ملّت¬ها، اقوام و جامعه¬های بشری، رویارویی، ستیز و پدیده¬ای به نام «جنگ» همواره بوده و خواهد بود. در این جنگ¬ها و ستیزه¬هاست که واژگانی چون « مهاجم ، مدافع، هجوم، دفاع، مظلوم، ظالم، کشته یا شهید، ویرانی، انتقام، آواره ، مهاجر، اسیر و مجروحین» چهره نشان می¬دهند. سال¬ها پیش، سان تزو، اندیشمند چینی، در بیان جنگ می¬نویسد: جنگ مسلحانه عملی است که به طور دانسته و عمدی از روی فکر و شعور، مرتب تکرار می شود؛ و بنابراین، شایسته و سزاوار است که در معرض یک تجزیه و تحلیل منطقی و حسابگرانه قرار گیرد. در جنگ¬های قدیم و جدید، اخلاق گروی و رعایت اصول اخلاقی را نافی اصول جنگ برای غلبه و کسب پیروزی به هر قیمتی می¬دانستند. و از آن¬جا که فضایل اخلاق سرمایه نجات و رستگاری انسان و رساننده¬ی او به سعادت جاوید است و رذائل اخلاقی مایه بدبختی و شقاوت همیشگی وی است، پس تخلیه و پاکسازی از رذائل و آراستن آن به فضائل از مهم¬ترین واجبات است و دست یافتن به زندگی حقیقی بدون این دو سعی و کوشش محال است. ارزش¬های اخلاقی، تنها، در جهان¬بینی توحیدی و اسلام معنی و مفهوم واقعی پیدا می-کنند. شهادت طلبی، ایثار و فداکاری، صبر و استقامت، عزّت¬خواهی، اخلاص، توکّل و ده¬ها ارزش دیگر وجودشان در میدان¬های سخت از جمله عرصة کارزار و دفاع برای در آغوش گرفتن پیروزی ضروری است. این تحقیق با «عنوان نقش رزمندگان دفاع مقدس در ارتقای اخلاق اجتماعی» به روش فیش¬برداری و کتابخانه¬ای با واکاوی مسائل اخلاقی رزمندگان، تلاش شده است تا به استناد مصادیق پاسخ واقعی به سوالات و نتیجه ارزشمند ارائه نماید. در دفاع مقدس، ایرانیان در راهی مقدس به سوی هدفی مقدس یعنی حفظ تمامیت ارضی انقلاب و نظام مقدس و تبعاً ارزش¬های اسلامی و انسانی حرکت کردند. بررسی هشت سال دفاع مقدس بیانگر این است که این جنگ برای ملّت اسلامی ایران که از یک مکتب الهی و اسلامی بهره¬مند می¬باشد برکاتی داشته است از مهم¬ترین برکات این جنگ می¬توان به رشد و بالندگی اخلاق فردی و اجتماعی رزمندگان اشاره نمود. از جمله مصادیق اخلاق فردی و اجتماعی که در سیره رزمندگان در طول هشت سال مشهود بوده و قابل توسعه و گسترش و همچنین نیاز واقعی جامع است می¬توان به « اتکال به خداوند ، تأسی از قرآن و ائمه، ایثار، فداکاری، برابری، صمیمیت و استقامت» اشاره نمود. رزمندگان به عنوان الگوهای نزدیک به نسل امروز در کنار باورها و اعتقادات دینی می¬توانند باعث رشد و ارتقای اخلاق اجتماعی جامعه کنونی باشند.